Chim cu gáy qua vườn

Trong âm thanh hòa trộn của đồng quê, nơi miệt vườn mà tôi nghe được mỗi ngày, có thể phân biệt tiếng của loài chim trời nào tạo nên cung bậc trầm bổng, vui tươi, u buồn, tha thiết... của thế giới thiên nhiên, tôi đặc biệt yêu thích tiếng gáy của chim cu cườm. Tiếng gáy của loài chim đồng nội này mang âm điệu chân chất, mộc mạc, thanh bình, nghe như nỗi nhớ làng quê, giục giã trở về ấu thơ, nhắc nhớ nỗi ly hương của người xa xứ.

Làng quê tôi ở gần biển, nép bên bãi sông dài chạy về hướng cửa biển. Có lẽ vị mặn của muối, vị ngọt phù sa lắng bồi, vị lờ lợ của nước giao mùa đã hình thành âm sắc của tiếng chim cu gáy nơi đây. Đặc biệt là khi nghe tiếng chim cu gáy qua vườn. Con chim cu gáy quen thuộc thường đứng trên ngọn dừa cao phía bên kia tường rào nhà tôi. Nó đích thị là một chàng cu trống đẹp mã. Chàng gáy từng hồi, rõ nhịp, thỉnh thoảng lại gù gù rất dịu dàng nhưng đầy tính cách để khẳng định lãnh địa của mình trước sự dòm ngó của những chàng cu trống khác mon men tới gần.

Con chim cu trống này từ hai năm nay, khi tôi về ở quê thường xuyên, nó cũng thường xuất hiện trên ngọn cây dừa lão đó bên kia tường rào ở góc vườn dừa của cô bạn hàng xóm. Chàng rất siêng gáy, mỗi lần gáy đúng ba hồi, cứ cúc r...u...u, cúc r...u...u, cúc r...u...u, rồi gục đầu gù gù, xoay vòng quanh chỗ đứng dáng vẻ rất oai vệ của một "lãnh chúa" cai quản thớt vườn dừa bên kia tường rào nhà tôi.

Mỗi sớm mai khi tôi thức dậy uống trà ngoài bộ bàn ghế đá kê trước hiên nhà y như rằng ít phút sau, chàng cu gáy xuất hiện trên ngọn dừa quen thuộc và cất tiếng gáy thanh bình trong màn sương sớm chưa kịp tan. Buổi trưa, khi tôi ngồi viết bên cửa sổ, lại nghe chàng cu gáy cất giọng gù gù. Buổi chiều, khi nắng vắt ngang qua tường rào, tôi cũng thấy chàng cu gáy thân quen đậu trên ngọn dừa cao ở góc vườn bên kia cất giọng gáy báo hiệu một ngày đang trôi qua.

Chim cu gáy không bao giờ gáy vào buổi tối. Khác với con chim vịt cũng sống đâu đó trong khu vườn cứ kêu suốt bất kể buổi chiều, buổi trưa, buổi sáng sớm hay lúc đêm vừa ập xuống. Con chim vịt thì gọi bạn, tiếng kêu thống thiết vang xa. Nhưng chàng cu trống chỉ cất tiếng gáy thanh bình, gần gũi, nhắc nhớ một thời xa vắng, nó như khúc ca đồng vọng, mối tình hoài hương, mái nhà êm ấm, hạnh phúc chờ đợi để ai đó trở về.