Phim về "người điên" thắng Gấu vàng, có xứng đáng?

"On the Adamant" được quay trong hơn 3 năm, khắc họa bức tranh về L'Adamant Day Center - trung tâm chăm sóc người tâm thần. Đây là công trình nổi, cấu trúc mở, nhiều cửa sổ hướng ra bên ngoài thiên nhiên, được neo đậu dưới chân cầu Charles de Gaulle, bên hữu ngạn sông Seine của Pháp. Những người trưởng thành mắc chứng rối loạn tâm thần từ 4 quận đầu tiên của Paris được điều trị tại đây. 

Tại trung tâm này, bệnh nhân và người chăm sóc tương tác theo cách thức phá vỡ những gò bó, công thức khắc khổ mà đạo diễn Nicolas Philibert từng cho là phi nhân tính trong điều trị tâm thần. Nhóm Adamant bao gồm các bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý học, y tá, nhà trị liệu nghề nghiệp, nhà giáo dục chuyên nghiệp, chuyên gia tâm lý vận động, điều phối viên chăm sóc, nhân viên bệnh viện và nhiều nghệ sĩ bên ngoài và nhà trị liệu nghệ thuật. 

Không chỉ cung cấp các thiết bị y tế cần thiết, trung tâm mở rộng vòng tay chào đón những sở thích, tài năng nghệ thuật của các bệnh nhân. Ngoài ca hát, nhảy múa, vẽ, chiếu phim nghệ thuật…, các bệnh nhân còn có thể tham gia các lễ hội, hội thảo trị liệu, hỗ trợ phục hồi tâm lý xã hội.

Đạo diễn Nicolas Philibert với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực phim tài liệu đã có sự tiếp cận nhẹ nhàng, tinh tế, đậm tính nhân văn mang đến cảm xúc cho khán giả. Phim có mạch chậm rãi, tình tiết dài, kén người xem nhưng ở góc độ nghệ thuật cùng các giá trị nhân văn mang lại, tác phẩm xứng đáng với giải Gấu vàng thuộc khuôn khổ LHP Quốc tế Berlin năm nay. 

Thông qua phim, người xem có cái nhìn tích cực hơn về bệnh nhân tâm thần, về các liệu pháp chữa trị làm khơi gợi nên các tài năng, giá trị tiềm ẩn trong những người có vấn đề về tâm thần nhưng không hề "vô dụng", không nên bị quên lãng và chịu đối xử phi nhân đạo, bạo lực. Đạo diễn Nicolas Philibert rất cảm động khi ban giám khảo quyết định trao giải thưởng cao nhất cho một phim tài liệu thay vì tác phẩm hư cấu. 

"Phim tài liệu có thể được xem là điện ảnh theo đúng nghĩa của nó khiến tôi cảm động sâu sắc. Trong suốt 40 năm, tôi luôn đấu tranh để phim tài liệu được quan tâm, nhìn nhận đúng nghĩa theo cách như thế" - đạo diễn gạo cội chia sẻ. 

Nói về "On the Adamant", ông cho biết bệnh nhân tâm thần luôn bị kỳ thị và muốn đảo ngược các quan điểm lâu nay để cho thấy họ là người thế nào. Ông hy vọng phim sẽ giúp đánh thức ý thức của xã hội trong việc chữa trị những bệnh nhân tâm thần. Một số giải thưởng khác được trao gồm: Gấu bạc cho đạo diễn xuất sắc thuộc về Philippe Garrel với phim "The Plough"; Gấu bạc cho diễn viên chính xuất sắc thuộc về diễn viên 8 tuổi Sofia Otero; Gấu bạc cho kịch bản hay nhất thuộc về Angela Schanelec phi "Music"… 

LHP Quốc tế Berlin lần thứ 73-2023 diễn ra từ 16-2 đến hết ngày 26-2 (giờ địa phương).