Di tích gần 850 tuổi đền Đuổm trước khi tu bổ

Di tích lịch sử quốc gia đền Đuổm ở xã Động Đạt, huyện Phú Lương được tu bổ từ tháng 3, do nhiều hạng mục xuống cấp.

Căn cứ kết quả khảo sát, đánh giá hiện trạng di tích, phương án tu bổ của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh gồm các đền Thượng, đền Trung; phủ bà Diên Bình; phủ bà Thiều Dung; đình Niêng; lầu chuông, lầu trống.

Việc hạ giải nhiều hạng mục trong đó có cổng tam quan khiến người dân tiếc nuối.

Mặt sau cổng tam quan trước khi bị phá dỡ.

Theo UBND tỉnh Thái Nguyên, cổng xây dựng lại vào năm 1993 bằng gạch, vôi, cát hiện đã bong tróc. Ngoài ra cổng tam quan nằm sát mặt quốc lộ 3, mỗi khi có đoàn du khách đến xảy ra tình trạng ùn ứ, mất an toàn giao thông. Ảnh: Vũ Hoàng Long

Hàng rào bên cạnh cổng tam quan, sát quốc lộ 3, cũng xuống cấp, bong tróc. Hiện hai hạng mục cổng tam quan và hàng rào đã được hạ giải hoàn toàn.

Dự kiến, cổng tam quan được tu bổ gồm một lối đi chính và hai lối phụ. Kiến trúc cổng gồm hai tầng 8 mái, các góc uốn đao, mái dán ngói mũi hài. Lối đi hai bên nhỏ hơn, có cổng vòm, trên tường gắn triện.

Bên ngoài cổng bố trí trụ biểu vuông, chân cột thắt cổ bồng, đỉnh gắn tứ phượng. Móng tam quan gồm hệ thống móng trụ, dầm móng bằng bê tông cốt thép kết hợp xây bằng gạch đặc.

Ở đền Trung, hệ thống cột bị mối xông, các đầu mối cột, xà cũng bị mọt, ngấm nước.

Đền Đuổm nằm trên quốc lộ 3, cách TP Thái Nguyên hơn 20 km, được xây dựng thời vua Lý Cao Tông năm 1180. Đền thờ Đức thánh Đuổm hay Cao Sơn Quy Minh - vị tướng người Tày đã có công giữ vững an ninh vùng núi phía bắc. Đền được công nhận Di tích lịch sử quốc gia năm 1993.

Hệ thống cột, kèo cong vênh, biến dạng, bờ tường mốc rêu.

Hệ thống cửa của hầu hết các gian thờ cũng bị mối mọt, nguy cơ đổ.

Đền Thượng nơi thờ Mẫu. Đơn vị quản lý văn hoá huyện Phú Lương đánh giá đền nhỏ so với vị thế của di tích, cần tu bổ để khang trang hơn.

Ngày 17/3, máy móc bắt đầu thực hiện việc hạ giải để tu bổ đền. Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, việc tu bổ, gia cố ngôi đền phù hợp với quy mô, cảnh quan chung quần thể di tích đền Đuổm, tam quan.

Phối cảnh sau khi đền được trùng tu. Dự kiến, kinh phí trùng tu di tích khoảng 22 tỷ đồng và sẽ được hoàn thành trong năm 2025.

Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Thái Nguyên cho biết đã phối hợp cùng huyện Phú Lương tham mưu UBND tỉnh cho chủ trương tu bổ. Ngày 10/3, UBND tỉnh có công văn về việc cho chủ trương tu bổ và có tờ trình Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch vào ngày 11/3.

Sáng 18/3, Cục Di sản văn hóa yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên phối hợp chính quyền địa phương khẩn trương kiểm tra, có biện pháp xử lý việc phá dỡ, tu bổ đền Đuổm. Sở báo cáo kết quả kiểm tra và phương án giải quyết đến UBND tỉnh Thái Nguyên và Bộ trước ngày 20/3.

Theo quy định, đối với di tích lịch sử cấp quốc gia việc tu bổ, sửa chữa phương án phải được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chấp thuận.