Sững sờ thấy bò biển ở Côn Đảo

Cá thể Dugong bơi gần bờ Côn Đảo, ngày 22/6. Ảnh: Võ Rin.

Đây không phải lần đầu Dugong xuất hiện tại Côn Đảo. Người dân địa phương cho biết từ đầu năm đến nay, đã có ít nhất 3 lần loài này được ghi nhận. Gần nhất là ngày 17/2, một cá thể Dugong cũng bơi vào vịnh Côn Sơn.

Theo Viện nghiên cứu hải sản, Dugong (còn gọi là bò biển), tên khoa học Dugong dugon, là loài thú biển thuộc họ cá cúi, được xếp vào nhóm sắp nguy cấp trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) năm 2023.

Tại Việt Nam, loài này chỉ còn được ghi nhận tại vùng biển Côn Đảo và Phú Quốc (nay là tỉnh An Giang).

Trong đó, Côn Đảo được xem là nơi có nhiều điều kiện thuận lợi cho các loài cỏ biển phát triển, nơi sinh tồn của nhiều loài sinh vật biển quý hiếm như rùa biển và Dugong.

Dugong ngoi lên mặt nước trong lần trở lại Côn Đảo ngày 22/6. Ảnh: Côn Sơn Blue Sea/TikTok.

Theo nghiên cứu của Viện Tài nguyên và Môi trường công bố năm 2024, vùng biển Côn Đảo còn khoảng 12 cá thể Dugong, chủ yếu sinh sống tại các khu vực vịnh Côn Sơn, hòn Bảy Cạnh... Loài này xuất hiện nhiều vào tháng 6 và tháng 9, thường vào thời điểm triều cường và tại các vùng thảm cỏ biển.

Dugong sinh sống và kiếm ăn ở Côn Đảo bao gồm cả cá thể trưởng thành, cá thể con và các cá thể có kích thước trung bình. Cá thểtrưởng thành có chiều dài khoảng 4 m, nặng 400 kg.

Dugong là loài ăn cỏ biển, đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái như một "thợ làm vườn" của đại dương, góp phần duy trì sự phát triển của thảm cỏ biển vốn là nơi sinh sống của nhiều sinh vật biển khác.

Sự hiện diện đều đặn của chúng là một tín hiệu đáng mừng cho thấy môi trường biển đang được phục hồi, thảm cỏ biển – nguồn sống chính của Dugong – đang dần tái sinh.

Tuy nhiên, loài vật này cũng đối mặt với nguy cơ bị ảnh hưởng từ hoạt động tàu cá và cano. Nhiếp ảnh gia Võ Rin cho rằng cần tăng cường hướng dẫn tàu thuyền đi đúng luồng tuyến, tránh làm hư hại các thảm cỏ biển.

Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo cho biết đã triển khai nhiều biện pháp bảo tồn như khoanh vùng thảm cỏ biển, tuyên truyền cộng đồng, nghiên cứu sinh học, đồng thời đề xuất thành lập trung tâm cứu hộ Dugong tại địa phương.

Một số nhóm nghiên cứu hiện cũng kiến nghị bổ sung quy hoạch hành lang sinh học, nhằm đảm bảo môi trường sống ổn định lâu dài cho loài vật quý hiếm này.