Từ đây, nhiều ý tưởng, hiến kế tâm huyết và khả thi đã được ghi nhận.
Những yếu tố hạ tầng kinh tế - xã hội thuận lợi kết hợp với danh hiệu của UNESCO sẽ tạo ra "cú hích kép" để TP HCM bứt phá không chỉ về điện ảnh mà còn trong nhiều lĩnh vực.
Khi TP HCM chính thức gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực điện ảnh cũng là thời điểm Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định 2486/2025, phê duyệt Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Hiện thực hóa Chiến lược 2486
Hai sự kiện nêu trên diễn ra song hành, giống như sự hòa trộn của khát vọng và quyết tâm, mở ra cơ hội đặc biệt để Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên xem văn hóa là động lực phát triển, xem sáng tạo là nguồn sức mạnh nội sinh và xem điện ảnh như cầu nối giữa Việt Nam với cộng đồng quốc tế.
Nhiều năm qua, điện ảnh Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Song, phải đến thời điểm TP HCM được UNESCO vinh danh thì vai trò của ngành điện ảnh mới thật sự được nhìn nhận trọn vẹn trong chiến lược phát triển quốc gia. Điện ảnh không đơn thuần là nghệ thuật kể chuyện bằng hình ảnh. Ngày nay, điện ảnh còn là một ngành công nghiệp có sức lan tỏa lớn, nơi mỗi bộ phim thành công đều có thể tạo "hiệu ứng domino" với các lĩnh vực du lịch, quảng cáo, thời trang, ẩm thực, thiết kế... và cả hình ảnh quốc gia.
PGS-TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội. (Ảnh: HOÀNG TRIỀU)
Trước khi có Quyết định 2486, Việt Nam từng xác lập tầm nhìn phát triển điện ảnh trong Quyết định 1755/2016 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, điện ảnh được xem là một trong những ngành công nghiệp văn hóa cần phát triển mạnh mẽ để đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, việc làm và hội nhập văn hóa. Những con số sau đó cho thấy sự chuyển động đúng hướng: Thị trường điện ảnh Việt Nam liên tục tăng trưởng 2 con số, mức độ đầu tư tăng lên, đội ngũ làm nghề trưởng thành hơn, các tác phẩm được quốc tế đón nhận nhiều hơn.
AI định hình lại ngành công nghiệp giải tríNghệ sĩ, nhà sản xuất, nhà biên kịch, đạo diễn Việt Nam cũng có cơ hội tiếp cận những chương trình, học bổng, quỹ điện ảnh và liên hoan phim quốc tế mà trước đây còn hạn chế. Đây là những cơ hội không chỉ mở ra cho TP HCM, mà cho cả công nghiệp văn hóa Việt Nam. Bởi lẽ, năng lượng sáng tạo của TP HCM sẽ lan tỏa đến các vùng khác, tạo sự phân bổ mới cho lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật trên cả nước.
Trong mắt quốc tế, TP HCM hiện nay không chỉ là một đô thị kinh tế năng động, một trung tâm dịch vụ - thương mại của khu vực, mà còn là nơi sản sinh ra những câu chuyện điện ảnh có thể chinh phục khán giả toàn cầu. Điều này giúp định vị lại hình ảnh Việt Nam trên bản đồ sáng tạo thế giới.
Nhiều đô thị sáng tạo khác sẽ vươn lên
Điều làm nên sức mạnh của sự kiện này không chỉ là danh hiệu UNESCO, mà là thời điểm nó "gặp gỡ" Chiến lược 2486. Chiến lược 2486 tạo ra khung chính sách, tầm nhìn, mục tiêu, cơ chế hỗ trợ. TP HCM - với danh hiệu "thành phố sáng tạo" về điện ảnh - trở thành nơi các mục tiêu ấy có thể được hiện thực hóa rõ nhất, nhanh nhất và mạnh mẽ nhất.
Với hạ tầng kinh tế - xã hội hiện nay, TP HCM hoàn toàn có thể trở thành cực tăng trưởng của công nghiệp văn hóa Việt Nam. TP HCM vừa có dân số đông đảo vừa có lực lượng lao động trẻ dồi dào, có tinh thần khởi nghiệp mạnh, có thị trường tiêu dùng văn hóa rộng lớn, có sự đa dạng văn hóa hiếm thấy và có khả năng kết nối quốc tế tốt nhất cả nước. Những yếu tố này kết hợp với danh hiệu UNESCO sẽ tạo ra "cú hích kép" để TP HCM bứt phá không chỉ về điện ảnh mà còn trong nhiều lĩnh vực: quảng cáo, nghệ thuật biểu diễn, thiết kế sáng tạo, âm nhạc, game, thời trang, du lịch văn hóa...
Với Việt Nam, TP HCM sẽ đóng vai trò tương tự Seoul đối với Hàn Quốc, London đối với Anh hay Toronto đối với Canada... Đó là những trung tâm sáng tạo có sức lan tỏa mạnh, kéo toàn bộ hệ sinh thái quốc gia đi lên.
Khi TP HCM vươn lên mạnh mẽ, Chiến lược 2486 sẽ có nền tảng thực tiễn vững vàng để tiến xa. Khi ấy, mục tiêu đóng góp 7% GDP vào năm 2030 sẽ trở nên khả thi; việc hình thành chuỗi giá trị công nghiệp văn hóa quốc gia sẽ rõ rệt hơn; nhu cầu đầu tư vào hạ tầng phim trường, không gian sáng tạo, dữ liệu bản quyền, hệ sinh thái công nghệ sáng tạo sẽ trở nên cấp thiết.
Đến lúc đó, Việt Nam không chỉ có một "thành phố sáng tạo" về điện ảnh, mà sẽ có nhiều đô thị sáng tạo khác vươn lên. TP HCM là nơi khởi đầu - nhưng không phải là điểm kết thúc. Danh hiệu của thành phố chính là thông điệp gửi đến cả nước: Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một quốc gia mạnh về công nghiệp văn hóa nếu biết đặt sáng tạo vào trung tâm của chiến lược phát triển.
Hai tín hiệu mạnh mẽ
Việc TP HCM được UNESCO vinh danh là thành phố sáng tạo về điện ảnh cùng với Chiến lược 2486 là hai tín hiệu mạnh mẽ cho thấy Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới của sự phát triển văn hóa. Đây không chỉ là niềm tự hào của TP HCM, càng không phải là danh hiệu mang tính hình thức, mà là cơ hội thật sự để Việt Nam bứt phá, khi văn hóa được coi là nguồn lực mềm của quốc gia, là động lực kinh tế và là cầu nối đưa hình ảnh Việt Nam lan tỏa sâu rộng hơn trên thế giới.
(Còn tiếp)
